MANTEN EN KALLE
DE GESCHIEDENIS
Zaffelare had tussen de beide Wereldoorlogen twee reuzen, namelijk Manten en Kalle.
De uitdrukking verwijst naar een denkbeeldig ouder onafscheidbaar koppel, Amandus (Manten) en Kathelijne (Kalle), of naar een braaf koppel dat zijn best doet maar toch wat sukkelachtig overkomt. De uitdrukking hoorde je soms als een soort zelfspot van twee oudere mensen: ‘’t is hier Manten en Kalle”.
De organisatoren en dragers van de reuzen te Zaffelare waren de leden van de plaatselijke Gezinsbond, die toen nog de naam droeg van “Bond der Kroostrijke Gezinnen” en te Zaffelare werd opgericht in 1922. Het koppel Manten en Kalle was in de stoet vergezeld door twaalf kinderen in feestkledij: zes dochters en zes zonen. De reuzen waren 3,5 m hoog en wogen ongeveer 25 kg. (Bron foto: privécollectie Bert Vervaet).
Ze werden ingehuldigd op 2 augustus 1931 in het kader van de Vlaamse Kermis in de hovingen van kasteel Mullié in de Nerenhoek. Zij waren aanwezig op alle feestelijkheden van de Gezinsbond (Bron foto: privécollectie Bert Vervaet).
Kasteel van de Woestijne, heden "Kasteel Mullié". Bron: Investaris Onroerend Erfgoed
Er waren ook twee reuzenliederen, vermoedelijk geschreven door Henri Van de Weyer (°Meerdonk 1886, + Zaffelare 1965), schepen van Zaffelare en actief bestuurslid van de Gezinsbond.
(Artikel ook verschenen in Heemkundig Nieuws - De Oud-Oostburg
Reuzenlied I
1. En we zijn hier weer te-gaar
Met ons wonder Reuzenpaar
En de kind'ren zeggen hun deuntjes op
Met hun handjes kloppe klop.
Refrein:
En draaien maar! En draaien maar!
En ’t is voor ons reu-zen.
En draaien maar! En draaien maar!
't Is voor ons reuzenpaar.
2. Met de Reus en de Reuzin
Vormen wij een schoon gezin.
Samen gaan wij langs de straten rond,
Ten bate van onzen bond.
Refrein:
En draaien maar! En draaien maar!
En ’t is voor ons reu-zen.
En draaien maar! En draaien maar!
't Is voor ons reuzenpaar.
​
3. Hier blijven wij nog eens staan
Om dan weer vooruit te gaan.
Onze Reus die houdt er wel orde in
Met de hulp van onze Reuzin.
Refrein:
En draaien maar! En draaien maar!
En ’t is voor ons reu-zen.
En draaien maar! En draaien maar!
't Is voor ons reuzenpaar.
Bron: privécollectie Bert Vervaet
Bron: privécollectie Bert Vervaet
Reuzenlied 2
​
Reus! Reus!
Voor de Reus en de Reuzin
Dansen wij nu vroom en blij
En draaien naar hun zin.
Altijd blij en wel-ge-zind,
Leven wij als een Reuzenkind.
Refrein:
Op-geruimd en vol plezier.
De Reus is hier! De Reus is hier!
Altijd blij en wel-ge-zind.
Leven wij als een Reuzenkind.
Refrein:
Op-geruimd en vol plezier.
De Reuzen zijn hier!
​
Altijd blij en welgezind.
Leven wij als een Reuzenkind.
Refrein:
Opgeruimd en vol plezier.
De Reus is hier! De Reus is hier!
Altijd blij en welgezind.
Leven wij als een Reuzenkind.
​
Refrein:
Opgeruimd en vol plezier.
De Reuzen zijn hier!
​
Bron: privécollectie Bert Vervaet
Het reuzenlied 'Reus! Reus! Voor de Reus en de Reuzin' werd gelijktijdig gezongen en gedanst, zonder muzikale begeleiding. De zangers en dansers waren huppelende kinderen die er een springdansje van maakten.
De laatste keer dat de reuzenliederen van Zaffelare werden gezongen, dateert van 1945 toen Manten en Kalle nog eens opstapten met twee geleende reuzenhoofden in de bevrijdingsstoet van september. Sindsdien waren de reuzen niet meer te zien en de reuzenliederen niet meer te horen.
De reuzenliederen zijn wel vergeten, maar niet verloren gegaan, dankzij Georges Puimège (oa. Heemkundige, volkskundige, historicus en pionier in het behoud van ons erfgoed in alle aspecten. °Zaffelare, 1/10/1915 + Zaffelare, 8/01/1999). Hij was destijds een van de reuzenkinderen en kende de liederen nog.
© Bennie Vanderpiete - Bert Vervaet - Gezinsbond Zaffelare
(Delen van bovenstaande tekst verscheen eerder op Lochristinaar.com).
Georges Puimège
Bron: privécollectie Bert Vervaet