CENTUM ANNOS SALIT 3
(honderd jaren sprongen - deel 3)
Het hoofdthema dat beide werkgroepen (Parochiale Werkgroep Zaffelare 1221-2021 en De Nieuwe Ontginning) hanteren voor de feestelijkheden van 800 jaar Zaffelare is 'geschiedenis'. De locale geschiedenis van Zaffelare en omstreken is de specialiteit van De Nieuwe Ontginning, terwijl de Parochiale Werkgroep 1221-2021 zich eerder bezighoudt met evenementen die geïnspireerd zijn op de algemene geschiedenis waar Zaffelare deel van uitmaakt.
Om een beter beeld te geven van wat er, in de loop van de geschiedenis van Zaffelare, zich ook in de wereld afspeelde is het de bedoeling om ook op deze pagina enkele historische feiten op te noemen die van belang waren in de wereldgeschiedenis. Dit vanaf 1821 tot 1921 en telkens op de honderdste verjaardag van ons dorp. Met sprongen van honderd jaar dus. Hopelijk wordt dit voor u, de bezoeker, een leuke reis in de geschiedenis!
In deel 1 van deze rubriek kan u kennis maken met het jaar 1221, 1321, 1421 en 1521.
In deel 2 kon u enkele hoogpunten ontdekken uit 1621 en 1721.
In het laatste deel 4 met 1921.
Laat niet na ook een kijkje te nemen op 800 jaar Zaffelare door Bert Vervaet, over de geschiedenis van Zaffelare zelf!
1821
Sint Helena: 5 mei 1821. Keizer Napoleon Bonaparte
sterft aan maagkanker.
Napoleon Bonaparte (Ajaccio, 15 augustus 1769 - Sint-Helena, 5 mei 1821) was een Frans generaal en dictator tijdens de laatste regeringen van de Franse Revolutie.
Als Napoleon I was hij van 2 december 1804 tot 11 april 1814 keizer der Fransen. Van 17 maart 1805 tot 11 april 1814 was hij ook koning van Italië (een staat die niet het hele Italiaanse schiereiland omvatte) en van 1806 tot 1813 beschermer van de Rijnbond. Zijn juridische hervorming, de Code Napoléon, had een grote en blijvende invloed op het recht in vele landen, onder andere in Nederland en België. Hij wordt eveneens herinnerd voor zijn rol in de door hem veroorzaakte napoleontische oorlogen en voor de titel van keizer die hij aannam. Het lukte hem tijdelijk een groot deel van Europa onder zijn gezag te brengen.
Napoleon werd op Corsica geboren. Zijn vader was van adellijke Genuese afkomst. In de jaren voor de Franse Revolutie werd hij op het vasteland van Frankrijk tot artillerieofficier opgeleid.
Bonaparte kreeg onder de Eerste Franse Republiek bekendheid. In 1799 pleegde hij een staatsgreep, waarna hij zichzelf als eerste consul installeerde. In 1804 liet hij zich tot keizer van Frankrijk uitroepen. Na een serie van overwinningen slaagde Frankrijk er in om continentaal Europa te domineren.
De veldtocht van Napoleon naar Rusland in 1812 was een keerpunt. Zijn Grande Armée werd gedecimeerd en in 1813 versloeg de Zesde Coalitie Napoleon in de Slag bij Leipzig. In 1814 viel de Coalitie Frankrijk binnen en werd hij tot aftreden gedwongen en verbannen naar het eiland Elba. In februari 1815 keerde hij terug naar Frankrijk en greep voor Honderd Dagen (1815) opnieuw de macht, maar in de Slag bij Waterloo leed hij een zware nederlaag. Hij werd nu gedeporteerd naar Sint-Helena. Volgens een autopsie stierf hij aan maagkanker.
Napoleon I in kroningsgewaad, geschilderd door François Gérard. Rijksmuseum, Amsterdam
Napoleon's terugtocht uit Rusland, geschilderd door Adolph Northen
The Battle of Waterloo, by William Sadler II
Napoleon op HMS Bellerophon (1786) door William Quiller Orchardson
Eveneens in mei 1821:
Verschijnen van het eerste prozaverhaal over de Vliegende Hollander, het beruchte spookschip!
In mei 1821 verschijnt het eerste prozaverhaal over de Vliegende Hollander, in Blackwood's Edinburgh Magazine: Vanderdecken's Message Home.
De plot is simpel, maar wordt in latere versies steeds meer uitgesponnen: VOC-kapitein Vanderdecken gooit een stapel brieven op het dek van een ander schip en smeekt die te bezorgen in zijn thuishaven Amsterdam. De zeevaarders die deze taak krijgen toegespeeld, weten echter dat de brieven zijn geadresseerd aan mensen die lang geleden zijn overleden. Daarom durft niemand deze mee te nemen, want dat brengt gegarandeerd onheil.
De naam van de verdoemde kapitein verwijst waarschijnlijk naar het dek van het schip: 'Vanderdecken walked the deck, swearing at the wind'. Een Duitse zeevaarder die het verhaal vertaalde, vermeldt in 1822 dat het een van oorsprong Nederlandse zeemanssage betreft. Dit gegeven wordt onderschreven door een gedicht dat in maart van datzelfde jaar werd gepubliceerd in het Nederlandse Algemeen letterlievend maandschrift: Het Vliegende Schip; een vertelling, algemeen onder de zeelieden bekend.
(uit HISTORIA - National Geographic, nr.4/2021, pag. 50).
De Vliegende Hollander is een fictief spookschip dat volgens de overlevering voor eeuwig in de omgeving van Kaap de Goede Hoop rondvaart. Ook de kapitein wordt soms De Vliegende Hollander genoemd.. (Meer erover vindt u hier).
Eerste kaart van Japan volgens de moderne methode. 1821.
Inō Tadataka
Enkele gebeurtenissen in 1821, wereldwijd...
Noord-Amerika: 10 augustus. Missouri wordt de 24e staat van de Verenigde Staten. Het gebied dat nu Missouri heet, werd oorspronkelijk bevolkt door Indianenstammen. Daarna was het gebied lang in handen van de Fransen. Zij koloniseerden het en lieten er onder meer slaven in de loodmijnen werken. Gedurende enige decennia aan het einde van de 18e eeuw controleerde Spanje het gebied. Frankrijk verkocht het uiteindelijk in 1803 aan de Verenigde Staten (zie Louisiana Purchase). (Meer info).
Japan: Productie van de eerste systematische kaart van de kusten van de Japanse archipel volgens Nederlandse methoden, bekend bij de Nagasaki-teller, dankzij het werk van de geograaf Inō Tadataka.
Waarom niet even enkele kunstwerken van rond 1821?
In deze periode spreekt men in de schilderkunst over de 'romantiek'. De romantiek is een stroming binnen de westerse schilderkunst, deel uitmakend van een bredere romantische cultuurbeweging. Haar bloeiperiode kan gedateerd worden tussen het einde van de achttiende eeuw en het midden van de negentiende eeuw. De kenmerken van de romantische schilderkunst waren niet eenduidig en verschilden per land, maar hadden als rode draad de nadruk op de verbeeldingskracht en de subjectieve expressie van de individuele kunstenaar. Vaak werd de werkelijkheid enigszins geïdealiseerd weergegeven. De natuur werd ervaren als "bezield". Landschappen en historische gebeurtenissen waren veelvoorkomende onderwerpen, maar er was ook aandacht voor de donkere kanten van het menselijke bestaan, dromen en extreme ervaringen.
.jpg)
The Hay Wain (De hooiwagen - 1821) door John Constable
Portret Fanny Hill door
Heinrich Maria von Hess (ca. 1821)
La Liberté guident le Peuple (De Vrijheid leidt het volk) door Eugène Delacroix (Frankrijk 1830)
De afwijzing van het rationele van het Classisisme.
Tijdens de Romantiek werd de subjectieve ervaring als uitgangspunt genomen. Hierdoor kwamen introspectie, intuïtie, emotie, spontaniteit en verbeelding centraal te staan. De romantiek manifesteerde zich in alle takken van kunst.
Was de kunstenaar eerder nog een gewaardeerd ambachtsman, tijdens de Romantiek krijgt hij een nog grotere waardering voor zijn verbeeldingskracht.
Enkele grote namen uit de romantische stroming (geboren voor 1800)
Joseph Mallord William Turner
(1775-1851)
East Cowes Castle
door Joseph Mallord William Turner
De dood van Sardanapalus (1827-28)
door Théodore Géricault
Théodore Géricault (1791-1824)
Het vlot van de Médusa (1819)
door Théodore Géricault
Ferdinand Georg Waldmüller (1793-1865)
De liefdesbrief,
door Ferdinand Georg Waldmüller
Nach die Schule
door Ferdinand Georg Waldmüller
Francesco Hayez (1791-1882)
Meditatie over de geschiedenis van Italië
door Francesco Hayez
Il Bacio - De Kus
door Francesco Hayez
Beeldhouwkunst in de Romantiek vond inspiratie in de klassieke kunst...
Beeldhouwers in de Romantiek vonden de inspiratie voor sculpturen in de klassieke kunst. Emoties werden dynamisch en heftig uitgebeeld, maar zij kozen vooral historische thema's die nationalistische gevoelens weergaven.
Dit reliëf van François Rude (1784-1855) op de Arc de Triomphe in Parijs laat een gebeurtenis uit de nationale geschiedenis zien. In 1792 was een leger van vrijwilligers van Marseille naar Parijs gemarcheerd om deel te nemen aan de Franse revolutie. Onderweg zongen zij een marslied, de Marseillaise, dat later het Franse volkslied werd. Rude presenteert deze revolutionairen in een theatrale stijl als klassieke soldaten die een heldhaftige en edele strijd gaan voeren. De soldaten worden aangevuurd door de godin van de strijd. Het reliëf van natuursteen is bijna dertien meter hoog. Rude maakte het in 1836.
François Rude (1784-1855)
La Marseillaise
door François Rude
De Oude Strijder
door François Rude
Romantiek in België, een aanrader...
Naar aanleiding van 175 jaar België organiseren de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten de prestigieuze tentoonstelling 'Romantiek in België'. Voor de tentoonstelling en het boek werden meer dan 200 schilderijen, tekeningen en sculpturen van over de hele wereld bijeengebracht. De Belgische Romantiek is zoveel meer en boeiender dan wat doorgaans wordt aangenomen. Dit boek, terzelfdertijd catalogus bij de tentoonstelling, bestaat uit vier delen: toegankelijke essays over de Romantiek in België, een chronologie van (kunst)historische feiten, de eigenlijke tentoonstellingscatalogus én een originele Romantische wandeling door Brussel.
